15.महाराष्ट्राच्या प्राकृतिक रचनेमुळे येथील हवामानात वैविध्य आढळते. 

पश्चिमेकडील अरबी समुद्रावरून येणारे नैऋत्य मान्सून वारे सह्याद्रीमुळे अडविले जाऊन प्रतिरोध पाऊस पडतो.

प्राकृतिक विभाग

हवामानाची विविधता
1.कोकण=उष्ण सम व दमट हवामान
2.सह्याद्री (प.घाट)=थंड व आदर हवामान
3. महाराष्ट्र पठार= उष्म , कोरडे व विषम हवामान

१) उन्हाळा : मार्च ते मे राज्यातील प्रमुख ऋतू :

२) पावसाळा : जून ते सप्टेंबर

३) हिवाळा : ऑक्टोबर ते फेब्रुवारी

हवामान विभाग :

डॉ. ग्लेन थॉमस त्रिवार्था या अमेरिकन भूगर्भतज्ञाने महाराष्ट्राचे ३ हवामान विभाग सांगितले आहेत.

१) उष्ण कटिबंधीय मोसमी वनांचा हवामान विभाग (AM)

२) उष्ण कटिबंधीय शुष्क हवामान / स्टेप्स हवामान विभाग (BS)

३) उष्ण कटिबंधीय दमट-कोरडे किंवा सॅव्हाना हवामान विभाग (AW)

तापमान कक्षा : नागपूरचे स्थान भारताच्या मध्यभागात असल्याने उन्हाळ्यात येथे दिवसाचे सरासरी तापमान ४८° सें. तर रात्रीचे सरासरी तापमान १९° सें. असते. पर्यायाने, तेथील दैनिक तापमान कक्षा २९ सें. इतकी मोठी असते.

महाराष्ट्रातील पर्जन्य

राज्यात मोसमी वाऱ्यांपासून (नैऋत्य मोसमी वारे) पाऊस पडतो. (वार्षिक सरासरी पर्जन्य : ४०० ते ६००० मि.मी.)

मोसमी पावसास ७ जूनपासून (मृग नक्षत्र) किनारी भागात सुरुवात होते. (मान्सूनचा स्फोट).

राज्यात सर्वाधिक पाऊस जुलै महिन्यात पडतो.

राज्याच्या एकूण क्षेत्रफळापैकी सुमारे २०% क्षेत्र अवर्षणग्रस्त आहे.

राज्यातील अमरावती, नागपूर, यवतमाळ, चंद्रपूर, भंडारा आदी जिल्ह्यांना 'ईशान्य मोसमी वाऱ्यांपासून' पाऊस मिळतो, मात्र या वाऱ्यांपासून मिळणारा पाऊस तुलनेने कमी असतो... एप्रिल-मे महिन्यात राज्याच्या काही भागांत पावसाच्या 'आंबेसरी' पडतात. (हा पाऊस आंबा पिकास मानवतो)

महाराष्ट्रातील पर्जन्याचे वितरण :

१) कोकण (सर्वाधिक)

२) विदर्भ

३) मध्य महाराष्ट्र

४) मराठवाडा (सर्वात कमी)